مرکز تخصصی روانشناسی در شرق و شمال تهران

۲) به جای اینکه به کودک بگویید چه بکند، به او کمک کنید راه هایی برای رسیدن به احساس قدرت شخصی و استقلال پیدا کند. مثلا از او بپرسید؛ خب، به نظر تو بعد چکار باید کرد؟

۳) وقتی از کودک درخواستی دارید با احترام رفتار کنید. انتظار نداشته باشید وقتی از کودک کاری را خواسته اید به سرعت کار قبلی خود را کنار بگذارد و کار شما را انجام دهد.

مثلا از او بپرسید؛ «می تونی این کار را پنج دقیقه یا ده دقیقه دیگه برای من انجام دهی؟» حتی اگر مطمئن نیستید کودک منظور شما را به طور کامل درک کند، به خودتان آموزش دهید با ایجاد حق انتخاب برای کودک به جای دستوردادن به وی احترام بگذارید.

۴) انتخابی به کودک دهید که مستلزم کمک و مداخله وی باشد. مثلا از او بپرسید؛ « دوست داری کمک من کیفم رو به داخل ماشین ببری یا به من کمک کنی ماشین را روشن کنیم؟» «وقتی رسیدیم خونه چیکار کنیم؟ اول چیزایی که خریدیم ببریم تو آشپزخونه یا بریم باهم کتاب قصه بخونیم؟»

۵) در برخورد با کودک خردسالی که هنوز نمی تواند حرف بزند، لازم است به جای اینکه به او بگوییم چکار نباید بکند، به او نشان دهیم چه کارهایی می تواند بکند. مثلا دست او را بگیریم و به محلی که می تواند در آن بازی کند ببریم، یا به او نشان دهیم با چه چیزهایی می تواند سرگرم شود.

۶) از حس شوخ طبعی خود استفاده کنید؛ «حالا آقا غوله داره میاد این پسر کوچولوی حرف گوش نکن رو بگیره! وایسا که اومدم!»

۷) وقتی کودک به خاطر ناتوانی در کاری گریه می کند، با او همدلی کنید. نه اینکه به او اجازه دهید آن کار را انجام دهد، یعنی او را درک کنید. بچه را بغل کنید، او را ببوسید و مثلا بگویید : « تو الان واقعا ناراحت هستی. می دونم دلت می خواد تادیروقت بیدار بمونی، اما باید بری بخوابی.» بعد بگذارید کودک گریه کند و پیش از آنکه اقدام دیگری انجام دهید، احساسات خود را نشان دهد.

۸) بچه ها معمولا می فهمند چه وقت جدی هستید و چه وقت نیستید. حرفی را نزنید مگر اینکه واقعا در آن جدی باشید، و آن را با احترام بگویید. آن کار را با جدیت و نیز احترام دنبال کنید و سعی کنید زیاد از کلمات استفاده نکنید. باز هم این روش نوعی هدایت دوباره است و به جای تنبیه، به کودک «نشان» می دهد چه کاری می تواند انجام دهد.

۹) برای کارهایی که روزانه تکرار می شوند، نظمی قرار دهید مثل ساعت بیدار شدن از خواب، ساعت رفتن به رختخواب، وقت شام، وقت خرید و غیره. از کودک بپرسید؛ «خب، حالا وقت چیه ...؟»

۱۰) بدانید که گاه لازم است پیش از آنکه کودک از نظر رشدی، آمادگی درک چیزی را داشته باشد، آن را بارها و بارها به کودک یاد دهید یا برای او توضیح بدهید. صبور باشید.

حرف را به حداقل برسانید و عمل را به حداکثر. رفتار کودک را به خود نگیرید. فکر نکنید او می خواهد شما را عصبانی کند یا از کوره در ببرد. در این موقعیت، بزرگسال و عاقل باقی بمانید، و کاری را که باید انجام شود بدون تولید احساس گناه یا خجالت در کودک انجام دهید.

۱۱) بدانید که دیدگاه شما تعیین می کند که آیا میدان جنگ ایجاد می کنید یا فضایی مهربان و مطمئن که در محدودهٔ مرزهای آن کودک می تواند به کشف و تجربه بپردازد.